Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Klinika Papieru

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Klinika Papieru

WPR "Kwaśny papier" - założenia

W styczniu 1998 roku na ręce Premiera RP skierowany został "Memoriał o potrzebie ratowania dziedzictwa kultury polskiej w zbiorach bibliotecznych i archiwalnych XIX i XX wieku" (autorzy: A. Barański, J. Grochowski, A. Manikowski, D. Nałęcz, K. Zamorski). W reakcji na ten apel środowiska bibliotekarzy i chemików, i po spełnieniu wielu wymogów merytorycznych i formalnych, dnia 17 listopada 1999 Rada Ministrów RP ustanowiła Wieloletni Program Rządowy na lata 2000-2008: "Kwaśny papier. Ratowanie w skali masowej zagrożonych polskich zasobów bibliotecznych i archiwalnych". Wersję skróconą tekstu WPR opublikowano w: "Przegląd Rządowy" nr 2 (104) 2000 67-81, dodatkowe informacje na temat Programu znaleźć można w artykule: A. Barański, J. Grochowski, K. Zamorski, Kalendarium i założenia realizacyjne wieloletniego programu rządowego na lata 2000-2008, "Notes Konserwatorski" 2000, nr 4.

W programie zdefiniowano trzy podstawowe cele:

  • Pełne i kompetentne określenie zakresu zagrożeń z wyselekcjonowaniem zbiorów bibliotecznych i archiwalnych według stopnia zagrożenia w układzie geograficznym i administracyjnym kraju.
  • Podjęcie stanowczych działań prewencyjnych ograniczających, a w przypadku niektórych rodzajów aktywności w pełni wykluczających, dopływ materiałów zakwaszonych do zbiorów bibliotecznych i archiwalnych.
  • Stworzenie w Polsce sieci instalacji masowego odkwaszania i wzmacniania XIX- i XX-wiecznego papieru nietrwałego, współdziałającej z urządzeniami do masowego mikrofilmowania zbiorów zagrożonych, zgodnie z efektami pracy zdefiniowanym jako pole (A).

Instytucje

W przygotowanie Programu zaangażowało się szereg instytucji, które postanowiły współpracować przy przeciwdziałaniu efektom kwasowej degradacji papieru:

  • Wydział Chemii i Środowiskowe Laboratorium Analiz Fizykochemicznych i Badań Strukturalnych, UJ, Kraków
  • Biblioteka Jagiellońska, UJ, Kraków
  • Instytut Celulozowo-Papierniczy, Łódź
  • Biblioteka Narodowa, Warszawa
  • Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa
  • Zakład Konserwacji Papieru i Skóry, UMK, Toruń
  • Centralne Laboratorium Konserwacji Archiwaliów, Warszawa
  • Archiwum Dokumentacji Mechanicznej, Warszawa

Jednostka koordynująca na szczeblu rządowym: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Program Rządowy "Kwaśny papier"

Od maja 2004 roku działa już oficjalna strona internetowa Programu, prowadzona przez Bibliotekę Narodową w Warszawie. Koordynatorem Wieloletniego Programu Rządowego "Kwaśny papier" jest mgr inż. Władysław Sobucki.

Poniżej zamieszczamy podstawowe informacje związane z powołaniem Programu.

Kalendarium WPR

  • styczeń 1998 - Kraków, UJ: na ręce premiera RP przesłano memoriał "O potrzebie ratowania dziedzictwa kultury polskiej w zbiorach bibliotecznych i archiwalnych XIX i XX wieku", jego autorzy to A. Barański, J. Grochowski, A. Manikowski, D. Nałęcz, K. Zamorski.
  • 17 listopada 1999 - Warszawa: Rada Ministrów ustanawia Wieloletni Program Rządowy na lata 2000-2008: "Kwaśny papier. Ratowanie w skali masowej zagrożonych polskich zasobów bibliotecznych i archiwalnych".
  • 2002 rok - Konkurs na realizację projektu "Kwaśny papier".
  • październik 2003 - Kraków, UJ: uruchomiono pierwszą w Polsce aparaturę do odkwaszania pojedynczych kart papieru (model C 900 firmy Neschen).
  • grudzień 2005 - Kraków UJ: pozyskanie pierwszej w Polsce instalacji do odkwaszania książek (Bookkeeper III firmy Preservation Technology).
  • 2006 - Warszawa: Biblioteka Narodowa zakupiła od firmy Preservation Technology instalację do masowego odkwaszania.

Centra Informacji

Projekty europejskie związane z konserwacją papieru (strony zawierają m.in. obszerne zestawienia literatury przedmiotu):

  • PAPYLUM
  • INKCOR
  • PaperTreat
  • SurveNIR