Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Weź udział

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

marzec 2023

20230306
Poprzedni tydzień
Następny tydzień

Inauguracja Repozytorium Otwartych Danych Badawczych Uczelni Krakowskich RODBUK

Data: 06.03.2023
Czas rozpoczęcia: 12.00
Miejsce: Sala konferencyjna Biblioteki Jagiellońskiej, ul. Oleandry 3
Inauguracja Repozytorium Otwartych Danych Badawczych Uczelni Krakowskich RODBUK

6 marca 2023 r. w Bibliotece Jagiellońskiej (BJ) miała miejsce uroczysta inauguracja Repozytorium Otwartych Danych Badawczych Uczelni Krakowskich RODBUK.

RODBUK, wspierając politykę otwartej nauki, umożliwia pracownikom naukowym, doktorantom i studentom realizującym projekty badawcze deponowanie, archiwizację i udostępnianie danych z różnych dyscyplin i w różnych formatach.

Jest to pierwsze w Polsce repozytorium, które przyjęło rozproszony model działania. Każda uczelnia biorąca udział w projekcie administruje własną instancją systemu, a wszystkie zasoby danych badawczych widoczne są dla użytkowników we wspólnym agregatorze https://rodbuk.pl.

Uruchomienie Repozytorium ogłosili zaproszeni na spotkanie prorektor UJ ds. rozwoju prof. dr hab. Jarosław Górniak, prorektor UJ ds. badań naukowych prof. dr hab. Piotr Kuśtrowski, a także prorektor ds. nauki AGH prof. dr hab. inż. Marek Gorgoń oraz Dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej dr hab. Remigiusz Sapa, prof. UJ i Wicedyrektor BJ ds. zasobów cyfrowych dr Leszek Szafrański.

Zaproszeni goście prof. dr hab. Jarosław Górniak, prof. dr hab. Piotr Kuśtrowski,  prof. dr hab. inż. Marek Gorgoń, dr Stanisław Skórka oraz dr hab. Remigiusz Sapa, dr Leszek Szafrański.

W wydarzeniu udział wzięli także przedstawiciele władz dziekańskich UJ, Dyrektor Krakowskiego Zespołu Bibliotecznego i Dyrektor Biblioteki Głównej AGH dr Stanisław Skórka, dyrektorzy instytutów UJ, dyrektorzy i pracownicy poszczególnych bibliotek będący członkami zespołu roboczego KZB ds. repozytorium danych badawczych RODBUK, kierownicy bibliotek UJ, koordynatorzy wydziałowi ds. publikacji, a także pracownicy BJ.

Podczas uroczystej inauguracji RODBUK Dyrektor BJ podkreślił, że uruchomienie Repozytorium to bardzo ważny moment dla Biblioteki, która ma ambicje być w centrum najważniejszych wydarzeń mających miejsce na Uniwersytecie.

– Kiedy pojawiła się „cyfrowość” w nauce – rozpoczął spotkanie Dyrektor BJ – Biblioteka dość szybko w tę “cyfrowość” zaczęła wchodzić. Dzisiaj oferuje nie tylko Repozytorium UJ, w którym udostępniany jest dorobek naukowy i dydaktyczny w otwartym dostępie oraz bibliografia pracowników UJ, ale też wspiera procesy ewaluacyjne na poziomie uczelni i ministerialnym. Dzisiaj robimy kolejny krok i oficjalnie otwieramy repozytorium danych badawczych RODBUK.

Dyrektor zwrócił uwagę, że ogromna część aktywności bibliotek akademickich najlepszych uniwersytetów na świecie skupia się dzisiaj na działaniach wokół danych badawczych. To jest bardzo ważny element funkcjonowania współczesnego uniwersytetu, który pozwala nie tylko na zaspokajanie wymagań formalno-prawnych związanych z ubieganiem się o granty, wymagań związanych z deponowaniem danych, ale także skłania do zmiany podejścia do nauki, określanej coraz częściej jako “data science”.

Prorektor UJ prof. Jarosław Górniak, który pilotował i wspierał całą inicjatywę, podkreślił, iż pomysł repozytorium danych, przedstawiony przez dra Stanisława Skórkę na posiedzeniu Komitetu Sterującego KZB, spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem.

Publiczność uczestnicząca w wydarzeniu

– Na wszystkich uczelniach – kontynuował prorektor UJ prof. Jarosław Górniak – stoimy wobec problemu gromadzenia, przetwarzania, zarządzania danymi badawczymi. Jako dziekan doświadczałem tego na Wydziale, gdzie na takich kierunkach, jak psychologia od dawna już funkcjonował problem składowania danych badawczych. Chodziło o to także, aby dane spełniały standardy udostępniania i komunikacji ze światem nauki.

Profesor Górniak wyraził nadzieję, że korzystanie z RODBUK upowszechni się wśród naukowców, co wymaga bardzo sprawnych działań komunikacyjnych. Dzięki temu Repozytorium stanie się miejscem, w którym dane badawcze będą składowane bezpiecznie, profesjonalnie i w sposób otwarty dla społeczności naukowej zgodnie ze standardami “open science”.

Prorektor UJ prof. Piotr Kuśtrowski przedstawił początki otwartej nauki, które miały miejsce na przełomie ubiegłego i obecnego wieku w najbardziej rozwiniętych krajach na świecie.

– Społeczność zaczęła domagać się dostępu do danych badawczych szeroko otwartych – mówił Prorektor Kuśtrowski – które powstają w efekcie pracy naukowców i są finansowane ze środków publicznych. Ta potrzeba zrodziła się w Stanach Zjednoczonych, gdzie naciski na otwartość nauki były największe. W ślad za tym poszły decyzje polityczne, strategiczne oraz przekonywanie środowiska naukowców o potrzebie otwartej nauki [...]. Jesteśmy na początku tej drogi, ale przed nami jest jeszcze problem związany ze zmianą mentalności naukowców, którzy cały czas postrzegają uprawianie nauki w sposób tradycyjny.

Profesor Kuśtrowski podkreślił, że RODBUK to narzędzie, które ułatwi realizację projektów badawczych oraz wywiązywanie się z obowiązków nałożonych przez instytucje finansujące badania jak NCN czy Komisja Europejska.

Prorektor ds. nauki AGH prof. Marek Gorgoń podzielił się refleksją, iż posiadanie własnego repozytorium danych, może stać się źródłem wzrostu rozpoznawalności i cytowalności krakowskiego środowiska naukowego.

Dr Leszek Szafrański, koordynator projektu, przedstawił krótką prezentację na temat genezy i działania RODBUK.

W czerwcu 2021 roku członkowie Rady Dyrektorów Krakowskiego Zespołu Bibliotecznego powołali zespół roboczy, który we współpracy z Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet, miał za zadanie opracować wytyczne dla repozytorium otwartych danych badawczych. Zespół współtworzony jest przez dyrektorów i pracowników bibliotek sześciu krakowskich uczelni: Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

W BJ powstał Zespół ds. danych badawczych na UJ, w skład którego wchodzi Wicedyrektor BJ ds. zasobów cyfrowych dr Leszek Szafrański oraz pracownicy Oddziału Zbiorów Cyfrowych Małgorzata Galik i Joanna Konik. Zadaniem zespołu jest wspieranie społeczności akademickiej Uniwersytetu m.in. w deponowaniu i archiwizowaniu danych badawczych w RODBUK.

– Pracowaliśmy intensywnie i dalej pracujemy – podsumował spotkanie dr Szafrański – bo repozytoria to są takie “twory”, przy których praca nigdy się nie kończy. Kolejnym krokiem, jest połączenie RODBUK z European Open Science Cloud EOSC, w celu promowania Repozytorium na całym świecie i to jest wartość dodana całego Repozytorium.

Tekst: Małgorzata Galik i Joanna Konik

Plakat informujący o wydarzeniu